Avrupa'nın neresindeyiz?
2005 yılı itibarıyla 25 AB üyesi ülkenin toplam GSYİH'sı 14.2 trilyon
dolar. Buna göre AB, GSYİH'sı 13.2 trilyon dolar olan ABD'yi geçmiş,
GSYİH'sı 4.8 trilyon dolar olan Japonya'yı üçe katlamış bulunuyor.
Avrupa'nın en zengin ülkesi 2.9 trilyon dolarlık GSYİH ile Almanya.
Onu 2.4 trilyon dolarla İngiltere, 2.3 trilyon dolarla Fransa ve 1.9
trilyon dolarla İtalya izliyor. Türkiye 381 milyar dolarlık
GSYİH'sıyla 29 ülkeden oluşan AB üyeleri ve 2005 yılında aday
konumunda bulunan ülkeler arasında yedinci sırada yer alıyor. İsveç'i
(377 milyar dolar) geçmiş, Belçika'ya (390 milyar dolar) çok yaklaşmış
durumdayız. Toplam gelir ya da üretim olarak bakıldığında Türkiye,
Avrupa'nın en zengin yedinci ülkesi konumunda bulunuyor.
İş, kişi başına gelir sıralamasına gelince değişiyor. 25 AB üyesi
ülkenin kişi başına düşen ortalama yıllık geliri satınalma gücü
paritesine göre 30.654 dolar. AB, kişi başına geliri 45.850 dolar olan
ABD'nin de kişi başına geliri 33.405 dolar olan Japonya'nın da
gerisinde bulunuyor. Avrupa'nın kişi başına gelirde en zengin ülkesi
75.980 dolarla Lüksemburg. Onu 42.051 dolarla İrlanda, 38.121 dolarla
Danimarka ve 37.859 dolarla Hollanda izliyor. Türkiye'nin kişi başına
geliri 9.432 dolar. Türkiye bu kişi başına gelirle 2005'teki 25 üyeli
AB ülkelerinden geri olduğu gibi o tarihte aday ülke konumunda bulunan
Bulgaristan (9.825 dolar), Romanya (10.611 dolar) ve Hırvatistan'dan
da (14.934 dolar) geride geliyor. GSYİH ve kişi başına GSYİH karşılaştırmaları
bize şunu söylüyor: Türkiye ekonomi olarak Avrupa'nın en zengin ülkeleri
arasında, ama Türkler Avrupa'nın en fakir bireyleri.
Emek verimliliği endeksine bakıldığında AB'de 100 olarak alınan indeks, ABD'de
136.1, Japonya'da 92.6 olarak çıkıyor. Yani AB'deki emek verimliliği Japonya'dan
yüksek ABD'den düşük. AB ülkeleri içinde emeğin verimliliğinin en yüksek olduğu
yer Lüksemburg (160.8.) Onu 128.1 ile Belçika, 126.7 ile İrlanda ve 108.2 ile
Holanda ve İtalya izliyor. Türkiye'de emeğin verimlilik puanı 43.9. Bu konuda
Türkiye'den kötü durumda iki ülke var: Bulgaristan (32.9) ve Romanya (39.2.)
Avrupa ülkelerinin bir bölümünde asgari ücret uygulaması yok. En yüksek aylık
asgari ücret 1.922 dolarla Lüksemburg'da. Onu 1.657 dolarla Hollanda, 1.622
dolarla İrlanda, 1.600 dolarla İngiltere izliyor. Türkiye'nin 2005'de uyguladığı
335 dolarlık asgari ücret, Romanya (103 dolar), Bulgaristan 101 dolar), Slovakya
(220 dolar), Portekiz (270 dolar), Macaristan (303 dolar) Litvanya (199 dolar),
Letonya (151 dolar), Estonya (225 dolar) ve Çek Cumhuriyeti'nden (310 dolar)
daha yukarıda. Yani Türkiye kişi başına gelir sıralamasında oldukça gerisinde
kaldığı ülkelerden daha yüksek bir asgari ücret uyguluyor.
Emek verimliliği ve asgari ücret karşılaştırmaları bize şunu söylüyor: Türkler
emek verimliliği açısından Avrupa'da son sıralarda, ama asgari ücret açısından
bayağı yukarılarda.
2005 yılı itibarıyla 25 AB ülkesinde kamu kesimi borç yükü (kamu borç stoku /
GSYİH) oranı yüzde 63.4. Bu oran Avro'yu para birimi olarak kabul etmiş
ülkelerde yüzde 70.8. Oysa avroyu para birimi olarak kabul etmek için uygulanan
Maastricht kriteri bu oranın yüzde 60'ı aşmamasını koşul olarak getiriyor. Bu
oran Belçika'da yüzde 93.3, Yunanistan'da yüzde 107.5, İtalya'da yüzde 106.4,
Malta'da yüzde 74.7, Almanya'da yüzde 67.7, Fransa'da yüzde 66.8. Türkiye, kamu
kesimi borç yükünde 2005 yılında yüzde 69.6 oranında bulunuyor. Yani avroyu para
birimi olarak kabul etmiş ve dolayısıyla Maastricht Kriteri'ni tutturması
gereken ülkelerden iyi durumda.
Kamu kesimi borç yükü karşılaştırmaları da bize şunu söylüyor: Kriterler
garibanlara uygulanır, güçlü olanlar kriter mriter dinlemez.
Dr.
Mahfi Eğilmez
|
